Vị trí của những ngôi nhà bỏ hoang ở Nhật này đa phần ở nông thôn hoặc cách trung tâm không xa, rất được người nước ngoài ưa chuộng.
Với giá nhà và tiền thuê nhà ngày càng đắt đỏ ở Mỹ, một số người Mỹ đang tìm kiếm ngôi nhà mơ ước của họ ở nước ngoài. Ngày càng có nhiều ngôi nhà bỏ hoang ở Nhật không người ở đang thu hút người nước ngoài mua.
Akiya – ngôi nhà bỏ hoang ở Nhật
Nhật Bản có rất nhiều ngôi nhà cũ bị bỏ hoang ở các vùng nông thôn. Với dân số đang trên đà suy giảm, hiện có khoảng 8,5 triệu akiya – nhà bỏ hoang như vậy, theo số liệu từ chính phủ năm 2018.
Khi chủ sở hữu của những ngôi nhà truyền thống này qua đời, những người thừa kế tài sản thường không muốn chúng hoặc không thể tiếp tục duy trì, nhà thường bị bỏ hoang trong thời gian dài. Tại Nhật Bản, mặc dù đất đai vẫn có giá trị nhưng nhà cửa thì ngược lại theo thời gian, thông thường chúng sẽ bị phá bỏ và xây dựng lại.
Các quan chức chính phủ lo ngại rằng, số lượng akiya ngày càng tăng đang làm tổn hại đến nỗ lực hồi sinh các vùng nông thôn. Vì vậy, chính phủ đang trợ cấp cho việc cải tạo và bán nhà với mức giá khoảng 25.000 USD (500 triệu đồng), đôi khi còn có giá 0 đồng hoặc chỉ với 500 USD (11,5 triệu đồng).
Xu hướng mua akiya của người nước ngoài
Khi Jaya Thursfield (46 tuổi) – một nhà phát triển phần mềm người Úc tìm thấy một ngôi nhà ở Nhật Bản mà anh muốn mua cách đây vài năm, bạn bè và gia đình đã bảo anh hãy quên nó đi nhưng anh không nản lòng.
Qua khu vườn cây cối um tùm, anh có thể thấy ngôi nhà mình dự định mua thật đặc biệt, mái ngói đen dốc xuống mái hiên hơi cong, cao hơn hẳn so với hầu hết các ngôi nhà khác so với mặt đất. Ngôi nhà rộng 250m2 được xây dựng năm 1989 trông giống một ngôi chùa Phật giáo hơn là một trang trại.
Thursfield và người vợ gốc Nhật – Chihiro, chuyển từ London đến Nhật Bản vào năm 2017 với ước mơ mua một ngôi nhà có một khoảng sân rộng cho 2 cậu con trai nhỏ. Kế hoạch là mua một khu đất trống và xây nhà trên đó nhưng đất đai ở Nhật Bản đắt đỏ và ngân sách của họ không cho phép. Vì vậy, họ chuyển sang nguồn cung nhà bỏ hoang ngày càng tăng, có xu hướng rẻ hơn và thường đất rất rộng.
Chihiro Thursfield cho biết: “Nếu không có Akiya, chúng tôi sẽ không bao giờ mua được căn nhà có chất lượng và kích thước như thế này”.
Trong khi nhiều người Nhật không thích nhà cũ, thì người nước ngoài thấy nhà rẻ và sẵn sàng tái sử dụng, cải tạo theo sở thích và túi tiền của họ.
Khi dân số Nhật Bản giảm và nhiều bất động sản trở nên vô chủ, một tầng lớp người mua mới nổi, cảm thấy ít bị ràng buộc hơn với các thành phố tắc nghẽn, đang tìm kiếm một nơi yên bình để sinh sống.
Ngôi nhà của Thursfields nằm giữa những cánh đồng ở phía nam tỉnh Ibaraki, cách trung tâm Tokyo khoảng 45 phút, đã bị bỏ hoang sau khi gia đình của chủ nhà trước đó từ chối thừa kế nó sau cái chết của chủ nhà. Chính quyền địa phương đã sở hữu tài sản và đưa nó ra đấu giá với giá thầu tối thiểu là 5 triệu yên (38.000 USD) nhưng không bán được.
Khi việc đấu giá diễn ra một lần nữa, Jaya Thursfield quyết định thử vận may của mình. Sau khi kiểm tra nhanh ngôi nhà với một người bạn là kiến trúc sư và không tìm thấy vấn đề gì nghiêm trọng dù đã nhiều năm bị bỏ bê, anh đã mua được ngôi nhà với giá 3 triệu yên, khoảng 23.000 USD.
Thực trạng đáng buồn của các akiya
Những ngôi nhà ở Nhật Bản thường giảm giá trị theo thời gian cho đến khi chúng trở thành vô chủ. Chủ sở hữu cảm thấy ít động lực để duy trì những ngôi nhà cũ hơn, người mua thường muốn phá bỏ chúng và bắt đầu lại. Nhưng điều đó có thể tốn kém.
Tuy nhiên, một số người khác mua với mục đích bảo tồn những gì còn sót lại.
“Không đời nào chúng tôi muốn phá bỏ nó và xây dựng một cái gì đó mới. Nó thật đẹp. Vì vậy, thay vào đó, chúng tôi quyết định cải tạo. Tôi luôn là người thích nhảy vào vực sâu, chấp nhận một số rủi ro và học hỏi những điều mới. Vì vậy, tôi tự tin mình sẽ xoay sở được bằng cách nào đó”.
Kể từ khi mua ngôi nhà vào năm 2019, cặp vợ chồng này đã chi gần 150.000 đô la cho việc cải tạo và còn nhiều điều nữa sẽ đến. Thursfield đã ghi lại dự án trên YouTube, thu hút hơn 200.000 người đăng ký.
Trong khi ngôi nhà của Thursfields được sự đồng ý của người thừa kế mang ra đấu giá để bán, số khác để lại tài sản cho người thân nhưng họ không muốn bán đất đai của gia đình mình.
Kazunobu Tsutsui, giáo sư địa lý và kinh tế nông thôn tại Đại học Tottori, người đã sống trong akiya được cải tạo hơn một thế kỷ trước cho biết: “Ở các vùng nông thôn, có một lịch sử lâu đời về việc chủ sở hữu tổ tiên của akiya. Vì vậy, ngay cả sau khi chuyển đến thành phố, các gia đình sẽ không dễ dàng từ bỏ akia của mình”.
Bây giờ các quan chức ở cả cấp địa phương và quốc gia đang thực hiện các bước để theo đuổi chúng.
Kazuhiro Nagao, một quan chức thành phố ở Sakata cho biết: “Akiya được xây dựng kém có thể phá hủy cảnh quan cũng như gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của cư dân nếu chúng sụp đổ. Nơi tuyết rơi dày có thể làm hỏng các cấu trúc không thể tiếp cận. Chúng tôi đang trợ cấp một phần cho việc phá dỡ, thu thập các báo cáo của hiệp hội khu phố về akiya và cố gắng làm cho các chủ sở hữu nhận thức được vấn đề”.
Theo Akira Daido, cố vấn trưởng của Nomura Research, mặc dù vấn đề Akiya không có tác động trực tiếp đến doanh số bán hàng ở thị trường đô thị, nơi các tòa nhà cao tầng tiếp tục mọc lên, nhưng mối đe dọa tiềm tàng đối với các cộng đồng do những ngôi nhà bỏ trống gây ra đang gia tăng với số lượng của chúng.
Akia ngày càng được coi là mối đe dọa không chỉ đối với thị trường ngoại ô và nông thôn mà còn đối với đất nước, do tranh chấp gia đình về tài sản thừa kế.
“Trong nhiều trường hợp, cha mẹ qua đời mà không nói rõ mong muốn của họ về mái ấm gia đình, hoặc họ mắc chứng mất trí nhớ và việc thảo luận về những điều này trở nên khó khăn. Trong những trường hợp như vậy, con cái có thể cảm thấy tội lỗi vì đã rời bỏ gia đình và thường có thể chọn bỏ trống nhà”.
Các thành phố trên khắp Nhật Bản cũng đang liệt kê những ngôi nhà trống để bán hoặc cho thuê, được gọi là “Ngân hàng Akiya”. Một số đã hợp tác với các công ty tư nhân như At Home, trang web hiện đang liệt kê 658 akiya trong số 1.741 thành phố của Nhật Bản.
Matthew Ketchum, người gốc Pittsburgh và là người đồng sáng lập công ty tư vấn bất động sản Akiya & Inaka có trụ sở tại Tokyo, cho biết: “Các ngân hàng Akiya được điều hành bởi các nhân viên văn phòng thành phố, hầu hết trong số họ thường không có kinh nghiệm về bất động sản. Các giải pháp hiện tại không phù hợp với nhu cầu của người mua và người bán hiện đại”.
Bên cạnh đó, một số người nước ngoài có xu hướng mua akiya để cải tạo thành Airbnb. Đây cũng là một giải pháp để giải quyết tình trạng có quá nhiều nhà bỏ hoang ở Nhật hiện nay.
Thời báo New York
trên Facebook
Tác giả:Phan Hằng
Sinh ra và lớn lên ở Đà Nẵng, từng là DHS tại Nhật (2014-2016)
Sở thích: Du lịch, làm bánh, đọc sách, viết lách
Châm ngôn sống: "Mỗi một người đều có một giai đoạn thức tỉnh, thức tỉnh sớm hay muộn quyết định vận mệnh của bản thân"
