แนะนำพิพิธภัณฑ์ตุ๊กตากลไกคาระคุริในเมืองทาคายามะ : พิพิธภัณฑ์เล็ก ๆ แต่ความประทับใจเต็มเปี่ยม!

            พูดถึงฮิดะทาคายามะ ใคร ๆ ก็คงนึกภาพเมืองเล็ก ๆ บรรยากาศญี่ปุ่นโบราณ มีสะพานสีแดงสดตัดกับต้นซากุระออกดอกบานสีอ่อนเป็นฉากหลังใช่ไหมคะ นักท่องเที่ยวที่ไปส่วนใหญ่ก็จะมุ่งไปเดินชมอาคารเรือนไม้ ดูข้าวของพื้นเมือง แล้วก็ลองชิมมิตะระชิดังโงะกับเนื้อฮิดะแสนอร่อย หรือถ้ามาตรงกับช่วงงานเทศกาลพอดีก็จะต้องเบียดเสียดกับคนอีกมากมายเพื่อชมความงามของขบวนแห่รถลากยะไตไปทั่วเมืองใช่ไหมคะ แต่จะมีใครรู้ไหมนะว่าในเมืองเล็ก ๆ แห่งนี้ยังมีบางสถานที่ที่น่าสนใจซ่อนอยู่อีกที่หนึ่ง?  มาค่ะ ดิฉันจะพาไปรู้จักกับพิพิธภัณฑ์คาระคุริ พิพิธภัณฑ์ตุ๊กตากลไกที่เต็มไปด้วยลูกเล่นน่ารัก ๆ ชวนประทับใจที่ใครได้สัมผัสก็จะไม่มีวันลืมเลยล่ะค่ะ

           พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ทำให้ชอบได้ตั้งแต่หน้าประตูเลยล่ะค่ะ ดิฉันไปถึงตอนใกล้จะปิดแล้ว คิดว่าคงจะฟาวล์เปล่า ไม่ได้เข้าชมแล้วแน่ ๆ แต่มาแล้วก็ลองไปดู ๆ สักหน่อย ได้เรื่องเลยค่ะ ตกหลุมรักเข้าอย่างจัง!

           เจ้าหน้าที่ผู้ชายสูงอายุหน่อยกำลังร้องเรียกแขกอยู่ข้างหน้าพอดี ชวนให้เราเข้าไปดู “Puppet show!” มีเร่งด้วยนะคะว่า “Five minutes. Puppet show in five minutes. Hurry up!” แล้วก็แทบจะลากดิฉันเข้าไปข้างในเลยค่ะ ข้างดิฉันก็ใจง่าย เดินตามต้อย ๆ เข้าไปนั่งแปะอยู่หน้าเวทีแสดงโชว์ แต่คุณคะ ไม่มีใครเลยค่า ดิฉันก็นั่งเกาหัวแกรก ๆ เอาไงดีฟะ หลอกเราเปล่าเนี่ยให้เสียเงินค่าเข้า 600 เยน แต่ไม่ยักมีใคร แล้วจะแสดงอะไรก็ไม่รู้ ในใจนี่นึกไปถึงการแสดงหุ่นกระบอกออกมาเล่านิทานแบบเด็ก ๆ ไปนู่นเลยค่ะ แต่ขอบอกว่ามันผิดถนัด! ถึงจะมีผู้ชมแค่คนเดียว แต่เจ้าหน้าที่เขาตั้งใจและจัดเต็มสุด ๆ เลยค่ะ พูดภาษาอังกฤษได้ด้วยนะ ทำให้เราเข้าใจและสนุกสนานไปกับเขาตั้งแต่ต้นจนจบ

           ตุ๊กตากลไกคาระคุริเป็นตุ๊กตาที่สร้างด้วยกลไกของนาฬิกา ช่างนาฬิกาในสมัยเอโดะเป็นผู้ริเริ่มประดิษฐ์ขึ้นโดยได้รับอิทธิพลมาจากเทคนิคการทำนาฬิกาของจีน ตุ๊กตาคาระคุริพอจะแบ่งได้เป็นสองแบบ (บางแหล่งข้อมูลบอกว่าสาม แต่ขอยึดตามข้อมูลจากในเว็บไซต์ของพิพิธภัณฑ์) คือ Dashi Karakuri และ Zashiki Karakuri
ตุ๊กตาแบบแรก คือ Dashi เป็นตุ๊กตากลไกที่เอาไว้เล่นในงานเทศกาล (Matsuri) ก็ที่ติดตั้งอยู่ด้านบนสุดของรถลากยะไตนั่นแหละค่ะถ้าใครเคยได้เห็น มีทั้งชนิดที่เรียกว่า Ito Karakuri เป็นตุ๊กตาที่ถูกชักใยด้วยเส้นด้าย ต้องอาศัยนักเชิดหุ่นชักเชิดตุ๊กตาให้ขยับตัวได้ตามต้องการ และอีกชนิดหนึ่งคือ Hanare Karakuri เป็นตุ๊กตากลไกที่ขยับเขยื้อนได้ด้วยตัวเองด้วยสปริงดีดและหมุน ไม่ต้องอาศัยนักเชิดหุ่น

           ส่วน Zashiki Karakuri เป็นตุ๊กตากลไกที่สร้างขึ้นเป็นของเล่นเพื่อความบันเทิงในบ้านของพวกขุนนางศักดินา มีกลไกที่ซับซ้อน แบบที่คุ้นเคยกันก็จะมีตุ๊กตาเด็กเสิร์ฟน้ำชา ตุ๊กตาคนยิงธนู ตุ๊กตากระโดดกลับหลังและตุ๊กตานักมายากล ดิฉันได้รู้จักหมดทุกแบบเลยล่ะค่ะ มาดูไปด้วยกันนะคะ

           ชุดแรก Daikoku-sama no Shishi-mai  ตุ๊กตาท่านไดโกะกุใส่ชุดสีม่วงยืนอยู่บนแท่นไม้ยาวบนรถลากยะไตจำลอง พอตุ๊กตาเปลี่ยนมาใส่หน้ากากสิงห์ก็จะเต้นรำได้ เป็นการเต้นชิชิมะอิคล้ายกับการเชิดสิงโตแบบจีน แล้วเมื่อท่านไดโกะกุสะบัดไม้แห่งความโชคดี หม้อตรงสุดปลายแท่นไม้ก็จะแตกออกแล้วก็มีดอกไม้หลายสีโผล่ออกมา นั่งดูอยู่นี่ร้องว้าวเลยค่ะ

ชุดต่อไป Tea serving doll ตุ๊กตาเด็กเสิร์ฟน้ำชา ตัวสูงสักห้าสิบเซนติเมตรเห็นจะได้มั้งคะ เป็นเด็กน้อยหัวโล้นตาตี่เป็นสระอิ แต่งชุดกิโมโนท่อนบนสีแดง ใส่เสื้อกั๊ก กางเกงฮากามะสีนวล ดูน่ารักน่าชังเชียวค่ะ พอเจ้าหน้าที่เอาถ้วยชาวางลงบนจานรองที่ตุ๊กตาถืออยู่ในมือ เจ้าตุ๊กตาตัวนี้มันก็จะเดินกระดุ๊กกระดิ๊กเข้ามาหา เจ้าหน้าที่จะเชิญเราออกมาดื่มชา พอดิฉันตอบตกลง เจ้าหน้าที่ก็หยิบถ้วยชาจากจานรอง มันก็หยุดเคลื่อนไหวทันทีเลยค่ะ แล้วเราก็ได้ดื่มชาอุ่น ๆ กับขนมเซมเบ้อีกหนึ่งห่อ โอ้โฮ ได้ดื่มชาที่เสิร์ฟโดยตุ๊กตากลไกนี่ มันเท่ขั้นสุด!

ชุดที่สาม Kakubei-jishi เป็น hanare karakuri เคลื่อนไหวได้เอง ตุ๊กตาตัวนี้จะโหนบาร์แล้วก็กระโดดจากบาร์หนึ่งไปจับอีกบาร์หนึ่ง ตีลังกาได้ด้วยนะคะ ลีลางี้เฉียบขาดยิ่งกว่าน้องคาโต้ เรียวเฮ นักยิมนาสติกชื่อดังของญี่ปุ่นเสียอีกค่ะ พอแสดงจบปุ๊บ เจ้าตุ๊กตาตัวน้อยก็จะหย่อนตัวเองหล่นตุ๊บลงไปในแจกันสาน โอ๊ย น่ารักน่าเอ็นดูสุด

ชุดที่สี่ Ushi-wakamaru and Benkei การแสดงนี้มาจากเรื่องในตำนาน เบ็งเคปะทะอุชิวากะมะรุบนสะพานเกียวโตโกโจ ตุ๊กตาเบ็งเคชุดขาวใช้ดาบฟันแต่อุชิวากะมะรุหลบทัน แล้วก็หนีไปโดยเหยียบบนกระเบื้องแปดอัน ข้างเบ็งเคก็มองศัตรูหลบหนีไปด้วยความโกรธแค้นพร้อมกับกระทืบเท้าปึงปัง

ส่วนชุดสุดท้ายนี่เป็นไฮไลท์ไม่แพ้ตุ๊กตาเด็กเสิร์ฟน้ำชาเลยค่ะ Ebisu ท่านเทพแห่งความมั่งคั่งสวมชุดแบบขุนนางหรูหราออกมาโชว์การเขียนตัวหนังสือ จับพู่กันจุ่มหมึกเขียนคล่องแคล่วมากเลยค่ะ เป็นตัวอักษรภาษาญี่ปุ่นสองตัว ตุ๊กตาท่านเทพตัวนี้เก่งมากเลยนะคะ เขียนตัวหนังสือภาษาอังกฤษได้ด้วยล่ะค่ะ เป็นคำว่า Hida ดิฉันนี่ลุกขึ้นยืนปรบมือให้เลย ชอบมาก ๆ

แล้วเจ้าหน้าที่ก็เอากระดาษแผ่นนั้นไปประทับตราสี่ห้าแบบก่อนจะยื่นส่งให้ดิฉันพร้อมกับร้องว่า “Presento, presento! Karakuri Museum!” อื้อหือ ได้ดูตุ๊กตากลไก ได้ทั้งดื่มน้ำชา กินของว่าง แถมได้ของที่ระลึกติดไม้ติดมือกลับบ้านอีก ไม่ประทับใจงานนี้ก็ไม่รู้จะไปประทับใจงานไหนแล้วค่ะ

แล้วเจ้าหน้าที่ที่นี่น่ารักยันวินาทีสุดท้าย เตือนว่ารอให้หมึกแห้งก่อนแล้วค่อยม้วนกระดาษเก็บนะ แถมยังส่งกระดาษรองแผ่นเล็ก ๆ กับหนังยางอีกหนึ่งเส้นมาให้ด้วย ดิฉันยิ้มแก้มแตก

นอกจากการแสดงน่ารัก ๆ ของตุ๊กตากลไกแล้ว พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ยังจัดแสดงหน้ากากสิงห์และชุดการแสดงเต้นชิชิมะอิอีกถึงสามร้อยแบบให้เดินดูด้วย การแสดงชุดนี้เราจะได้ดูตอนงานมัตสึริค่ะ เหมือนเชิดสิงโตของจีน เป็นการเต้นที่เอาไว้ใช้ขับไล่ความชั่วร้ายอัปมงคลออกไปจากบ้านเรือน ในงานมัตสึรินี่ ถ้ามีขบวนชิชิมะอิผ่านหน้าบ้าน เจ้าของบ้านก็จะเชิญให้มาเต้นปัดรังควานให้บ้านเรือนของตนค่ะ

พิพิธภัณฑ์ไม่ใหญ่ เดินไม่นานก็ทั่ว แต่ตลอดเวลาที่อยู่ที่นั่นมีแต่ความประทับใจจริง ๆ ค่ะ ถ้าใครได้ไปเที่ยวฮิดะทาคายามะ ชวนเลยนะคะ ไปหาตุ๊กตากลไกสุดน่ารักกัน

Hida Takayama Shishi kaikan "Karakuri Museum"
เวลาให้บริการ 9.05-16.25 น.
ค่าเข้า ผู้ใหญ่ 600 เยน (ราคา 180 บาท)
เว็บไซต์ http://www.takayamakarakuri.jp/english

ข้อมูลเมืองฮิดะทาคายามะ ไปที่ : http://www.hida.jp/english/practical-guide/tourist-information-office

FOLLOW US ON
FACEBOOK